Giáo dục khởi nghiệp số tại các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE): Cơ hội, Thách thức và kinh nghiệm cho Việt Nam

Khởi nghiệp số đang trở thành một lĩnh vực chiến lược trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu hướng tới số hóa và đổi mới. Tại các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE), giáo dục khởi nghiệp số đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế bền vững và đa dạng hóa nền kinh tế. Nghiên cứu mới đây đã chỉ ra rằng, UAE không chỉ tập trung vào việc trang bị cho sinh viên những kỹ năng khởi nghiệp truyền thống, mà còn khuyến khích họ áp dụng công nghệ kỹ thuật số để tạo ra giá trị kinh tế. Các trường đại học tại UAE đã đưa khởi nghiệp số trở thành một phần thiết yếu trong chương trình đào tạo, với mục tiêu nuôi dưỡng thế hệ doanh nhân sẵn sàng thích nghi với những thách thức và cơ hội trong kỷ nguyên công nghệ.

Những thách thức trong việc triển khai giáo dục khởi nghiệp số

Mặc dù UAE đã đạt được nhiều thành tựu, nhưng nghiên cứu cho thấy vẫn tồn tại một khoảng cách lớn giữa nội dung giảng dạy hiện tại và nhu cầu thực tế của thị trường. Một số thách thức lớn bao gồm việc nhiều giảng viên chưa được trang bị đủ kỹ năng để hướng dẫn sinh viên trong các lĩnh vực như quản lý doanh nghiệp kỹ thuật số, tối ưu hóa công cụ truyền thông xã hội hay xây dựng mô hình kinh doanh số. Việc thiếu trải nghiệm thực tế trong môi trường số hóa cũng hạn chế khả năng ứng dụng kiến thức vào thực tiễn. Ngoài ra, sinh viên thường gặp phải tâm lý e ngại rủi ro hoặc thiếu động lực để khám phá lĩnh vực này.

Bên cạnh đó, giáo dục khởi nghiệp số tại UAE còn chịu ảnh hưởng từ những rào cản hành chính và hạn chế trong cơ sở hạ tầng giáo dục. Nhiều giảng viên bày tỏ rằng họ gặp khó khăn trong việc triển khai phương pháp học tập thực tiễn do các quy trình phê duyệt chậm trễ và thiếu sự hỗ trợ từ nhà trường. Điều này dẫn đến việc sinh viên phải tự học qua các kênh không chính thức hoặc phụ thuộc quá nhiều vào các trung tâm khởi nghiệp ngoài trường.

Nguồn: unchartedlearning

Các trung tâm đổi mới – Giải pháp thực tiễn cho giáo dục khởi nghiệp số

Để khắc phục những thách thức trên, UAE đã thành lập các trung tâm đổi mới và câu lạc bộ khởi nghiệp nhằm tạo điều kiện cho sinh viên tiếp cận môi trường thực tế. Các trung tâm này tổ chức các khóa đào tạo, hội thảo và cuộc thi, giúp sinh viên hiểu sâu hơn về cách thức xây dựng và vận hành doanh nghiệp số. Bên cạnh đó, việc hợp tác với các tổ chức như Sheraa, Khalifa Fund hay các chương trình ươm tạo doanh nghiệp giúp sinh viên tiếp cận nguồn vốn, lời khuyên từ chuyên gia và các cơ hội kết nối mạng lưới. Những nỗ lực này không chỉ nâng cao kỹ năng của sinh viên mà còn thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp trong khu vực.

Kinh nghiệm cho giáo dục khởi nghiệp số tại Việt Nam

Với tốc độ tăng trưởng kinh tế số nhanh chóng và sự bùng nổ của các nền tảng công nghệ, Việt Nam có thể học hỏi từ mô hình giáo dục khởi nghiệp số tại UAE. Hiện nay, nhiều trường đại học tại Việt Nam đã bắt đầu tích hợp khởi nghiệp vào chương trình đào tạo, nhưng khởi nghiệp số vẫn chưa được chú trọng đúng mức. Để thúc đẩy giáo dục khởi nghiệp số, các trường cần xây dựng chương trình đào tạo chuyên sâu, tập trung vào việc áp dụng công nghệ vào khởi nghiệp, chẳng hạn như quản lý thương mại điện tử, tối ưu hóa marketing số, và sử dụng dữ liệu lớn trong phân tích kinh doanh.

Ngoài ra, Việt Nam nên khuyến khích sự hợp tác giữa các trường đại học và doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ để xây dựng các trung tâm đổi mới. Những trung tâm này có thể cung cấp nền tảng cho sinh viên thực hành khởi nghiệp, từ việc phát triển ý tưởng đến thử nghiệm sản phẩm trên thị trường. Việc tổ chức các sự kiện như ngày hội khởi nghiệp, cuộc thi ý tưởng sáng tạo hoặc các buổi gặp gỡ chuyên gia cũng là cách hiệu quả để sinh viên tiếp cận thực tế và mở rộng mạng lưới quan hệ.

Hướng đi tương lai cho giáo dục khởi nghiệp số

Giáo dục khởi nghiệp số không chỉ mang lại cơ hội phát triển kinh tế mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết các thách thức xã hội như việc làm và phát triển bền vững. Nghiên cứu tại UAE nhấn mạnh rằng sự phối hợp chặt chẽ giữa các nhà giáo dục, doanh nghiệp và chính phủ là yếu tố then chốt để thành công. Việt Nam cũng cần xây dựng chiến lược dài hạn, trong đó bao gồm việc đầu tư vào đào tạo giảng viên, phát triển nội dung giảng dạy hiện đại và khuyến khích các mô hình học tập thực tiễn.

Tương lai của giáo dục khởi nghiệp số tại Việt Nam hứa hẹn sẽ tạo ra một thế hệ doanh nhân trẻ, sẵn sàng khai thác tiềm năng của công nghệ để thúc đẩy sự phát triển bền vững và cạnh tranh trong thị trường toàn cầu. Việc học hỏi từ UAE sẽ giúp Việt Nam tận dụng tốt hơn các cơ hội mà công nghệ số mang lại, đồng thời xây dựng một hệ sinh thái khởi nghiệp vững mạnh.

Vân An lược dịch

Nguồn:

Syed, R. T., Alzahmi, R. A., & Tariq, U. (2024). Digital entrepreneurship education in universities through the lens of educators: evidence from the United Arab Emirates. Cogent Education, 11(1). https://doi.org/10.1080/2331186X.2024.2409472