LMS và MOOCs đã làm thay đổi cục diện giáo dục trực tuyến

Các khóa học trực tuyến mở đại chúng (MOOCs), Hệ thống quản lý học tập (LMS) và đào tạo từ xa đã cách mạng hóa giáo dục bằng cách làm cho việc giảng dạy và học tập trở nên dễ tiếp cận và linh hoạt hơn. Mối quan hệ qua lại của các hệ thống này rất quan trọng trong việc định hình các hoạt động giáo dục hiện đại và đảm bảo trải nghiệm học tập hiệu quả. MOOCs đặc trưng bởi khả năng truy cập mở và khả năng mở rộng, cung cấp các khóa học đa dạng từ các trường đại học và cơ sở học thuật trên toàn thế giới. Trong khi đó, nền tảng LMS cung cấp môi trường có cấu trúc để phân phối, quản lý và theo dõi nội dung học tập trực tuyến.

MOOCs - Massive Open Online Course - Khóa học trực tuyến đại chúng mở

MOOCs là các khoá học được thiết kế cho việc giảng dạy và học tập, các khoá học này có thể được truy cập ở bất cứ nơi nào và cho bất kì ai nếu như họ có thể kết nối với Internet. Những khóa học này “là nguồn mở cho tất cả mọi người, không đòi hỏi phải chứng thực trình độ mới có thể tham gia, cung cấp các khoá học trực tuyến hoàn chỉnh và hoàn toàn miễn phí” (OpenupEd).

MOOCs xuất hiện vào năm 2008 với khóa học có tiêu đề "Chủ nghĩa kết nối và kiến ​​thức kết nối" do George Siemens và Stephen Downes giảng dạy tại Đại học Manitoba. Thuật ngữ "MOOC" được Dave Cormier và Bryan Alexander đặt ra vào năm 2008 để mô tả khóa học này. Khóa học sử dụng các nguyên tắc truy cập mở và học tập trực tuyến, cho phép hàng nghìn sinh viên trên toàn thế giới tham gia. Khái niệm này đã thu hút được sự chú ý vào năm 2011 khi Đại học Stanford cung cấp khóa học trực tuyến miễn phí về trí tuệ nhân tạo, thu hút hơn 160.000 sinh viên. Thành công này đã dẫn đến sự phát triển của các nền tảng như Coursera, edX và Udacity, phổ biến MOOCs và thay đổi cách tiếp cận giáo dục toàn cầu.

MOOCs đã dân chủ hóa giáo dục bằng cách cung cấp các khóa học miễn phí hoặc chi phí thấp cho người dùng trên toàn thế giới. MOOCs là một phương pháp phân phối nội dung giáo dục qua Internet tới bất kỳ ai muốn tham gia, không hạn chế số lượng người tham gia. Thông qua phương tiện này, sinh viên có thể truy cập các tài liệu học thuật miễn phí, chất lượng dưới dạng các tài liệu truy cập mở hoặc các sách giáo khoa mở mà trước đây có giá thành cao hoặc khó có thể mua được. Thông qua sự tích hợp này, MOOCs thể hiện một cơ hội tuyệt vời để cách mạng hóa việc học tập kết hợp ở tất cả các cấp độ giáo dục (Ulrich & Nedelcu, 2015). MOOCs cũng giúp ích trong lớp học khi được cấp phép làm sách giáo khoa thế hệ tiếp theo và trở thành một trong những công cụ mà giảng viên sử dụng để giảng dạy khóa học. MOOCs có thể tiếp cận đồng thời một số lượng lớn người học, giúp giáo dục có thể mở rộng và tiết kiệm chi phí.

Tuy nhiên, mô hình MOOCs vẫn còn một số mặt hạn chế. MOOCs thường có nhịp độ riêng, cho phép người học tiến bộ một cách thuận tiện. Tuy nhiên, hệ thống này còn tồn tại một số thách thức như tỷ lệ hoàn thành bài tập thấp và thiếu sự hỗ trợ cá nhân. Tính linh hoạt về mặt thời gian và địa điểm của MOOCs mang lại nhiều lợi ích cho người học, nhưng những khóa học này cũng phần nào làm người học mất đi sự tập trung hoặc động lực cần thiết để hoàn tất khóa học. Kết quả là số lượng người theo dõi khóa học trên thực tế thường thấp hơn nhiều so với số lượng người đăng kí. Ngoài ra, chứng chỉ MOOCs có thể không được các nhà tuyển dụng và tổ chức công nhận hoặc đánh giá rộng rãi so với các bằng cấp truyền thống.

LMS - Learning Management System - Hệ thống quản lý học tập

LMS là phần mềm giúp người học tạo, quản lý, sắp xếp và cung cấp tài liệu đào tạo trực tuyến cho việc học của mình. Nguồn gốc của LMS có thể bắt nguồn từ những ngày đầu của máy tính. Trong những năm 1960 và 1970, máy tính được sử dụng chủ yếu cho mục đích khoa học và quân sự. Tuy nhiên, tiềm năng của việc giảng dạy có sự hỗ trợ của máy tính trong giáo dục đã được công nhận, dẫn đến sự phát triển của hệ thống đào tạo dựa trên máy tính (CBT), hệ thống này đặt nền móng cho việc phát triển thành LMS.

Hình 1. Hệ thống LMS của Trung tâm Từ xa – Đại học Thái Nguyên (sử dụng trong đào tạo trực tuyến)

Giá trị của hệ thống LMS chính là ở khả năng tạo một môi trường đào tạo trực tuyến, vận dụng các ứng dụng, công cụ trực tuyến đa dạng, phong phú để phục vụ vào mục đích giảng dạy và học tập cho các trường đại học. Hệ thống này thường được triển khai trên mạng vi tính cho phép nhiều người tham gia sử dụng cùng lúc mà không gặp các rào cản về địa lý và thời gian. Nền tảng LMS cung cấp các công cụ học tập thích ứng, đáp ứng nhu cầu và phong cách học tập của từng cá nhân.

Tuy nhiên, hệ thống này yêu cầu giảng viên và sinh viên có kỹ năng sử dụng máy tính thành thạo. Bên cạnh đó, mô hình này có thể không phù hợp với tất cả các phong cách học tập khác nhau: Có nhiều loại nền tảng LMS khác nhau và các sinh viên khác nhau có phong cách học tập khác nhau. Trong khi cách học truyền thống cho phép sinh viên được tự do, thì việc học trực tuyến có thể khiến những sinh viên học thông qua tương tác cảm thấy bị hạn chế.

LMS và MOOC

MOOCs cung cấp khả năng tiếp cận nền giáo dục chất lượng cao trên toàn cầu, trong khi nền tảng LMS đảm bảo rằng quá trình học tập được tổ chức một cách hợp lí và hiệu quả.

MOOCs thường hoạt động trên nền tảng LMS chuyên dụng để quản lý nội dung khóa học, đánh giá và tương tác của người học một cách hiệu quả. Sự tích hợp này cho phép các nhà cung cấp MOOCs cung cấp các tính năng tương tác, diễn đàn thảo luận và công cụ đánh giá một cách liền mạch. Các nền tảng như Coursera và edX sử dụng các chức năng LMS để tăng cường việc cung cấp khóa học và sự tham gia của sinh viên. Johnson & Smith (2021) đã chứng minh cách tích hợp LMS cải thiện hiệu quả MOOCs, và cụ thể là môi trường học tập có cấu trúc do nền tảng LMS cung cấp sẽ nâng cao tỷ lệ tham gia và duy trì của sinh viên, cung cấp các công cụ cho trải nghiệm học tập được cá nhân hóa.

Sự kết hợp giữa MOOCs và LMS giải quyết những thách thức về khả năng tiếp cận trong giáo dục bằng cách cung cấp các lựa chọn học tập linh hoạt. Một số nghiên cứu khác nhấn mạnh cách các MOOCs được LMS hỗ trợ đáp ứng nhu cầu đa dạng của người học, bao gồm các tính năng tiếp cận và khả năng thích ứng công nghệ học tập.

Hình 2. PGS.TS. Nguyễn Hữu Công, Phó Giám đốc Đại học Thái Nguyên, Giám đốc Trung tâm Từ xa – Đại học Thái Nguyên phát biểu tại Hội thảo quốc gia về chủ đề giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo từ xa

Học từ xa bao gồm tất cả quá trình giáo dục mà người học và người dạy không có mặt ở cùng một địa điểm. Nó bao gồm các khóa học trực tuyến (như MOOCs), mô hình kết hợp và các khóa học tương ứng truyền thống. Học từ xa tận dụng công nghệ để thu hẹp khoảng cách địa lý giữa người dạy và người học, giúp những người không thể tham gia các lớp học truyền thống do những hạn chế khác nhau có thể tiếp cận giáo dục. Nền tảng LMS là không thể thiếu cho cả MOOCs và đào tạo từ xa. Hai hệ thống này cung cấp môi trường có cấu trúc tạo điều kiện thuận lợi cho việc quản lý khóa học, phân phối nội dung và đánh giá sinh viên. Các nền tảng LMS như Blackboard, Moodle và Canvas cung cấp các công cụ để theo dõi tiến độ, gửi bài tập và tham gia thảo luận. Sự tích hợp của các nền tảng này vào MOOCs giúp tăng cường sự tham gia và giữ chân sinh viên bằng cách cung cấp trải nghiệm học tập có tổ chức và có sự tương tác hơn. Học từ xa cho phép người học học theo tốc độ và lịch trình của riêng họ, đáp ứng các cam kết cá nhân và nghề nghiệp của họ.

Cùng với lợi thế, việc tích hợp MOOCs, LMS và đào tạo từ xa cũng đặt ra những thách thức. Các vấn đề kỹ thuật, khoảng cách số và sự thiếu động lực của người học có thể cản trở tính hiệu quả của các mô hình giáo dục này. Nghiên cứu và phát triển liên tục là điều cần thiết để giải quyết những thách thức này và nâng cao chất lượng giáo dục trực tuyến.

Nhìn chung, mối quan hệ giữa MOOCs, LMS và đào tạo từ xa là cộng sinh, mỗi hệ thống bổ sung và nâng cao hiệu quả của hệ thống kia. Bằng cách tận dụng thế mạnh của mỗi bên, các tổ chức giáo dục có thể cung cấp trải nghiệm học tập dễ tiếp cận, linh hoạt và chất lượng cao cho cả người dạy và người học. Những tiến bộ nghiên cứu và công nghệ đang diễn ra sẽ tiếp tục định hình và cải thiện hình thức giáo dục năng động này.

Hiện nay, có nhiều trường đại học ở Việt Nam đã sử dụng LMS và MOOCs trong đào tạo, đặc biệt là việc thiết kế các mô đun đào tạo từ xa và quản lí hoạt động đào tạo đại học. Các hệ thống này đã đáp ứng được các yêu cầu của người học, đảm bảo theo dõi quá trình học tập, tổ chức quá trình học, phối hợp giữa tự học cá nhân và học trực tuyến (có thảo luận, tương tác trực tiếp giữa giảng viên với học viên, học viên với học viên).

GIỚI THIỆU VỀ CHỨC NĂNG, NHIỆM VỤ CỦA TRUNG TÂM TỪ XA-ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

Website: https://dec.tnu.edu.vn/

Hệ thống học trực tuyến (LMS): https://tnu.aum.edu.vn/login/index.php

I. Chức năng:

Trung tâm Đào tạo từ xa có các chức năng chính sau đây:

Là đơn vị đầu mối giúp Đại học Thái nguyên tổ chức, quản lý và điều hành toàn diện công tác đào tạo từ xa của Đại học.

Là đơn vị đầu mối chủ trì, phối hợp với các Ban và các đơn vị thành viên liên quan trong việc mở ngành học mới, tuyển sinh, tổ chức đào tạo, khảo thí, quản lý sinh viên và các công tác khác liên quan đến hình thức đào tạo từ xa.

Chủ trì và phối hợp với Ban Đào tạo hoàn tất hồ sơ trình Giám đốc cấp văn bằng, chứng chỉ cho người học của Trung tâm Đào tạo Từ xa.  

II. Nhiệm vụ:

Liên hệ làm việc với các cơ sở liên kết đào tạo từ xa đặt ở các địa phương để quảng bá tuyển sinh để khảo sát nhu cầu người học, xây dựng kế hoạch phát triển qui mô đào tạo từ xa theo nhu cầu xã hội. Đề xuất, trình Đại học phê duyệt và ký hợp đồng với các đơn vị liên kết, các đơn vị liên quan ở địa phương để phục vụ công tác đào tạo từ xa.

Phối hợp với các đơn vị đào tạo, các Ban liên quan trong Đại học xây dựng đề án mở ngành, chương trình đào tạo các ngành học, tổ chức biên soạn và xuất bản các giáo trình, bài giảng, tài liệu hướng dẫn học tập, băng hình, CD-ROM, giảng dạy trực tuyến, theo hình thức đào tạo từ xa.

Xây dựng kế hoạch đào tạo, tổ chức quản lý quá trình đào tạo theo kế hoạch đã được phê duyệt theo đúng Qui chế đào tạo từ xa của Bộ giáo dục và Đào tạo ban hành và những văn bản qui định của Đại học Thái Nguyên.

Phối hợp với các đơn vị đào tạo xây dựng bộ ngân hàng đề thi cho các môn học theo hướng đào tạo từ xa. Tổ chức thi, kiểm tra chấm thi quản lý điểm theo đúng qui định.

Phối hợp với các đơn vị đào tạo tổ chức phân công, mời giáo viên giảng dạy theo đúng kế hoạch đã duyệt. Quản lý giảng dạy, Theo dõi, kiểm tra tiến độ giảng dạy, chấp hành qui chế đào tạo từ xa của giáo viên.

Quản lý học tập của học viên, tổ chức sắp xếp các lớp học, phân công giáo viên phụ trách, chỉ đạo, kiểm tra tình hình học tập, diễn biến tư tưởng, để có kế hoạch biện pháp giúp đỡ học viên học tập.

Quản lý kết quả học tập của học viên theo đúng qui chế đào tạo từ xa của bộ Giáo dục và Đào tạo. Thông báo kết quả học tập, tiếp nhận và giải đáp thắc mắc, kiến nghị của học viên và phụ huynh. Tạo điều kiện thuận lợi cho các học viên tham gia các hoạt động phong trào văn thể.

Áp dụng công nghệ thông tin trong công tác đào tạo và quản lý đào tạo. Xây dựng trang web hiện đại để cập nhật thông tin và đào tạo trực tuyến một số học phần, những thông tin về hoạt động đào tạo từ xa.

Phối hợp với các Ban: Đào tạo, Công tác học sinh sinh viên, Khảo thí và ĐBCLGDĐT, Thanh tra quản lý chất lượng đào tạo, thẩm định danh sách học viên tốt nghiệp trình Đại học cấp bằng.

Chủ trì và phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức các hội nghị, hội thảo liên quan đến nâng cao chất lượng công tác quản lý đào tạo từ xa.

Phối hợp với Ban Kế hoạch - Tài chính quản lý, sử dụng tài chính, tài sản và các nguồn thu khác theo qui định của nhà nước, Đại học Thái Nguyên và qui chế chi tiêu nội bộ của Trung tâm.

Lương Ngọc - Hồng Anh

Tài liệu tham khảo

Johnson, M., & Smith, K. (2021). Traditional Education in the Digital Age: Perceptions of Educators. Educational Technology & Society, 24(3), 152-168. https://doi.org/10.2478/mmcks-2023-0031

OpenupEd, Definition Massive Open Online Courses (MOOCs), http://www.openuped.eu., 2016  

Tartavulea, C. V., Albu, C. N., Albu, N., Dieaconescu, R. I., & Petre, S. (2020). Online teaching practices and the effectiveness of the educational process in the wake of the COVID-19 pandemic. Amfiteatru Economic, 22(55), 920–936. https://doi.org/10.24818/EA/2020/55/920

Ulrich, C., & Nedelcu, A. (2015). Moocs in our university: Hopes and worries. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 180, 1541–1547.