Nghị quyết 29: Đầu tư ngân sách lớn cho giáo dục, diện mạo trường lớp thay đổi

Những con số “biết nói”

Ngày 4/11/2013, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã kí ban hành Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8, Ban Chấp hành Trung ương khóa XI (Nghị quyết số 29-NQ/TW) về đổi mới căn bản, toàn diện Giáo dục và Đào tạo, đáp ứng nhu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. 

Nghị quyết đánh dấu bước phát triển mới về tư duy chiến lược của Đảng đối với sự nghiệp phát triển giáo dục và đào tạo nước ta. Trong 10 năm qua, các cấp ủy, chính quyền, ban, ngành trên cả nước đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và đạt được nhiều tiến bộ, đóng góp tích cực cho phát triển kinh tế - xã hội. Đặc biệt, với nguồn đầu tư ngân sách lớn cho giáo dục, diện mạo trường lớp ở các địa phương đã thay đổi.

Phụ huynh Trường THCS Nguyễn Du, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội trong ngày tựu trường năm học 2023-2024. Ảnh: Tào Nga

Chia sẻ từ Thanh Hóa, trong giai đoạn 2013-2022, nguồn ngân sách của tỉnh chi cho giáo dục và đào tạo đạt trên 85 nghìn tỉ đồng, chiếm 31,5% tổng chi thường xuyên từ ngân sách của tỉnh.

Thực hiện Nghị quyết 29, Sở GDĐT tỉnh đã tham mưu cho UBND tỉnh xây dựng nhiều đề án, chính sách và được HĐND tỉnh thông qua, như: Sắp xếp mạng lưới các trường THPT công lập hiện có đến năm 2025; Mở rộng, nâng cấp các trường THPT để đạt chuẩn quốc gia đến năm 2020; Mở rộng nâng cấp khu nhà nội trú cho HS trường THCS và THPT các huyện miền núi cao tỉnh Thanh Hóa đến năm 2020; Kế hoạch củng cố và phát triển Trường THCS dân tộc nội trú...

Theo thống kê, kinh phí đầu tư cơ sở vật chất trường học (kể cả nguồn xã hội hóa) từ năm 2021 đến nay ước đạt 6.000 tỉ đồng. Cùng với đó, tỉnh Thanh Hóa cũng đã triển khai thực hiện có hiệu quả các nguồn vốn chương trình mục tiêu quốc gia, vốn ngân sách Nhà nước để đầu tư triển khai các chương trình, đề án, dự án GDĐT. Điển hình như tăng cường cơ sở vật chất, thiết bị dạy học để thực hiện chương trình, sách giáo khoa theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 với tổng kinh phí 242.056 triệu đồng. 

Cùng với đó, ngành đang tập trung thực hiện Đề án thí điểm tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lí và hỗ trợ các hoạt động dạy học tại các trường học với tổng kinh phí 58.179 triệu đồng; Đề án mở rộng, nâng cấp các trường THPT đạt chuẩn quốc gia với tổng kinh phí 305.000 triệu đồng; Chương trình Mục tiêu giáo dục vùng núi, vùng dân tộc thiểu số và vùng khó khăn với tổng kinh phí 40.484 triệu đồng... Từ những chủ trương, chính sách này, các trường học trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa từ những vùng thuận lợi, đến những nơi khó khăn đã được đầu tư nhiều hạng mục phòng, lớp học, nhà hiệu bộ, trang thiết bị dạy và học... theo hướng khang trang, hiện đại đáp ứng yêu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục.

Hiện nay, toàn tỉnh có 1.688/2.012 trường đạt chuẩn quốc gia (đạt tỉ lệ 83,89%) đã và đang tạo môi trường sư phạm cho cả giáo viên và học sinh thi đua dạy tốt, học tốt, góp phần nâng cao toàn diện chất lượng giáo dục trong mỗi cơ sở giáo dục cũng như trong toàn ngành.

Báo cáo kết quả 10 năm thực hiện Nghị quyết 29, Hiệu trưởng Trường Phổ thông dân tộc nội trú THPT huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên Trần Đăng Khoa, cho biết: Nhà trường đã có sự phát triển vượt bậc. Quy mô trường lớp, chất lượng giáo dục nâng lên. Hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị được bổ sung, nâng cấp, đáp ứng yêu cầu đổi mới dạy và học. Đội ngũ nhà giáo được chuẩn hoá, nâng cao chất lượng. Hàng năm, trên 60% học sinh của trường thi đỗ vào các trường đại học, cao đẳng.

Được biết, huyện Điện Biên đã triển khai xây dựng các phòng học từ chương trình kiên cố hoá với tổng số tiền trên 12 tỉ đồng. Cùng với việc huy động xã hội hoá, đến nay, toàn huyện đã kiên cố hoá được 78,8% số phòng học và vẫn còn gần hơn 20% phòng học bán kiên cố, phòng học tạm. Tăng cường chỉ đạo công tác xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia, xem đây là giải pháp tổng thể để nâng cao chất lượng giáo dục, đến nay toàn huyện có 64/70 trường đạt chuẩn quốc gia, trong đó có 33 trường đạt chuẩn quốc gia mức độ 2. So với năm 2013, tăng 5 trường đạt chuẩn quốc gia và tăng 26 trường đạt chuẩn quốc gia mức độ 2.

Tại Nghệ An, cấp ủy, chính quyền các cấp quan tâm đầu tư đảm bảo phát triển bền vững giáo dục và đào tạo trên địa bàn tỉnh, trong đó, chú trọng quy hoạch mạng lưới trường lớp phù hợp; ưu tiên xây dựng hệ thống các trường Phổ thông Dân tộc bán trú, nhất là cấp tiểu học, trường phổ thông chất lượng cao, trường mầm non, phổ thông tiên tiến theo xu thế hội nhập quốc tế. 

Cùng với đó, tiếp tục thực hiện sáp nhập trường lớp gắn với chủ trương sáp nhập địa bàn hành chính; dồn, dịch các điểm trường đảm bảo thực hiện hiệu quả Chương trình giáo dục phổ thông 2018, đồng thời quan tâm đầu tư nguồn lực tài chính, cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. 

Sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 29, bức tranh ngành giáo dục và đào tạo ở Vĩnh Long đã có bước chuyển mình đáng kể. Mạng lưới các trường mầm non, phổ thông được rà soát, sắp xếp hợp lí. Cơ sở vật chất, thiết bị giáo dục được đầu tư, trang cấp theo hướng hiện đại và chuẩn quốc gia (tỉ lệ trường đạt chuẩn quốc gia tăng hàng năm). Đến thời điểm hiện tại, toàn tỉnh có 264/398 (66,33%) cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông được công nhận đạt chuẩn quốc gia, tăng 43.43% so với năm 2013).

Đổi mới giáo dục và đào tạo không phải việc làm riêng của ngành Giáo dục

Tại Nam Định, công tác quán triệt, tuyên truyền và tổ chức thực hiện Nghị quyết 29 cũng được thực hiện kịp thời, nghiêm túc, phù hợp điều kiện thực tiễn của các địa phương, đơn vị. Công tác quy hoạch mạng lưới trường, lớp, phong trào xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia, trường xanh - sạch - đẹp - an toàn được thực hiện sâu rộng, góp phần xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, đáp ứng yêu cầu công tác đổi mới căn bản, toàn diện GD và ĐT. Toàn tỉnh đã có 668/728 trường đạt chuẩn quốc gia (đạt 91,76%); 553/728 trường đạt kiểm định chất lượng giáo dục (đạt 75,96%); có 587/728 trường đạt xanh - sạch - đẹp - an toàn (đạt 80,63%). 

Trong thời gian tới, công cuộc đổi mới giáo dục và đào tạo không phải là việc làm riêng của ngành Giáo dục mà đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong chương trình công tác, hoạt động của toàn bộ hệ thống chính trị của tỉnh, tiếp tục hoàn thiện, đầu tư cơ sở vật chất trường lớp theo hướng chuẩn hóa, tiến tới hiện đại hoá. Các địa phương ưu tiên quỹ đất phát triển giáo dục; quy hoạch đất đón các nhà đầu tư xây dựng cơ sở giáo dục, dạy nghề, đại học trên địa bàn tỉnh phục vụ cho nhu cầu học tập của nhân dân và phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; ưu tiên nguồn lực mua sắm thiết bị dạy học, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và Chương trình Giáo dục phổ thông 2018. 

Qua 10 năm triển khai thực hiện Nghị quyết 29, tỉnh Vĩnh Phúc đã đạt được những chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân. 

Cơ sở vật chất trường học và trang, thiết bị giảng dạy được tăng cường đầu tư theo chiều sâu, từng bước đồng bộ theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, về cơ bản đảm bảo đáp ứng yêu cầu dạy - học của giáo viên và học sinh. Tỉ lệ trường đạt chuẩn quốc gia tăng nhanh: Năm 2020, toàn tỉnh đã có 100% trường công lập từ mầm non đến THPT được công nhận đạt chuẩn, hoàn thành chỉ tiêu Đại hội Đảng bộ tỉnh lần XVI; thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, tính đến tháng 6/2023, Vĩnh Phúc đã công nhận đạt Chuẩn Quốc gia đối với 191 trường (chiếm tỉ lệ 39,4%) và theo lộ trình đến hết năm 2025 sẽ đạt 70%. 100% xã, phường, thị trấn có trung tâm học tập cộng đồng, tạo điều kiện để mọi người dân đều có cơ hội được học tập thường xuyên, nâng cao trình độ, năng lực sản xuất, kinh doanh.

Giáo dục Vĩnh Phúc phát triển theo hướng mở, học tập suốt đời, người dân Vĩnh Phúc có nhiều cơ hội để lựa chọn học tập. Quy mô giáo dục và mạng lưới cơ sở giáo dục được phát triển, cơ hội tiếp cận giáo dục có chất lượng được mở rộng, đáp ứng tốt hơn nhu cầu học tập của người dân, nhất là trẻ mầm non và các nhóm đối tượng yếu thế. Chất lượng dạy và học ở các bậc học được duy trì ở mức cao. 

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, việc triển khai thực hiện Nghị quyết 29 trên địa bàn các tỉnh tỉnh vẫn còn một số hạn chế. Tại Vĩnh Phúc, việc bố trí nguồn lực đầu tư cơ sở vật chất cho từng trường, lớp ở một số địa phương còn bất cập, dàn trải, hiệu quả không cao. Hệ thống trường học các cấp của tỉnh xây dựng trước đây hầu hết chưa bảo đảm về quy mô diện tích, quy hoạch xây dựng, mật độ xây dựng chưa phù hợp.

Tương tự, dù đã có nhiều nỗ lực, song trong điều kiện còn nhiều khó khăn, việc triển khai thực hiện Nghị quyết 29 ở huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên còn nhiều hạn chế. Đại diện Phòng GDĐT và các trường học trên địa bàn huyện Điện Biên đề nghị được quan tâm tăng thêm biên chế giáo viên, nhất là cấp học mầm non; quan tâm tới chế độ, chính sách cho giáo viên, nhân viên trường học; tăng cường đầu tư cơ sở vật chất để thực hiện đổi mới; tăng nguồn đầu tư công, nguồn vốn từ các chương trình dự án cho giáo dục…

Ở Thanh Hóa, theo thống kê, toàn tỉnh hiện còn 3.165/28.202 phòng học bán kiên cố, phòng học mượn, phòng học tạm. Những khó khăn, hạn chế đang đòi hỏi ngành giáo dục và đào tạo, cấp ủy, chính quyền các cấp cần nỗ lực hơn nữa trong kêu gọi, huy động các nguồn lực đầu tư cơ sở vật chất trường, lớp học nhằm đáp ứng yêu cầu sự nghiệp đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo trong giai đoạn tới.

Thái Bình