Nhu cầu phát triển chuyên môn của giáo viên tiểu học Việt Nam trong bối cảnh đổi mới chương trình dạy học

Giáo viên được coi là chìa khóa thành công của cải cách giáo dục vì có mối quan hệ chặt chẽ giữa hiệu quả của giáo viên và thành tích của học sinh. Vì vậy, đã có nhiều nghiên cứu tìm hiểu cách giáo viên tiếp nhận và thực hiện chương trình giảng dạy mới để đảm bảo sự thành công của công cuộc cải cách giáo dục. Tuy nhiên, nhiều cải cách giáo dục, bao gồm các chương trình quy mô lớn ở các nước phát triển, đã cho thấy không đạt được kết quả như mong đợi. Sự thất bại này phần lớn là do thiếu hiểu biết về nhu cầu phát triển chuyên môn của giáo viên.  Nghiên cứu đã chỉ ra rằng giáo viên đôi khi thấy việc học tập phát triển chuyên môn không liên quan đến công việc của họ, dẫn đến việc họ ngại học hỏi và phát triển nghề nghiệp để thực hiện những thay đổi trong thực tiễn giáo dục và sư phạm.

Ở Việt Nam, có một số nghiên cứu khám phá những thách thức của giáo viên trong một số khía cạnh của giáo dục, chẳng hạn như thách thức của giáo viên đối với việc tích hợp giáo dục STEM và thách thức đối với công bằng giáo dục. Một số nghiên cứu cũng xem xét việc thực hiện cải cách chương trình giảng dạy của giáo viên. Tuy nhiên, hầu hết các nghiên cứu hiện tại đều được thực hiện trong bối cảnh trường đại học hoặc trung học. Có rất ít thông tin về nhu cầu phát triển chuyên môn của giáo viên tiểu học. Trong bối cảnh đó, nghiên cứu này được thiết kế để xem xét quan điểm của giáo viên và nhu cầu của họ đối với hoạt động phát triển chuyên môn nhằm đáp ứng yêu cầu của chương trình giảng dạy mới trong bối cảnh giáo dục tiểu học ở Việt Nam.

Nguồn ảnh: doisongphapluat.com

Về phương pháp, nghiên cứu này sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính để tìm hiểu sâu hơn nhu cầu về phát triển chuyên môn của một nhóm giáo viên tại chức tại một thành phố lớn ở Việt Nam. Những người tham gia nghiên cứu hiện tại gồm 10 giáo viên tiểu học, có từ 3 đến 29 năm kinh nghiệm giảng dạy ở các trường tiểu học. 8 trong số 10 giáo viên là nữ; điều này phản ánh sự phân bổ giới tính trong hệ thống giáo dục phổ thông Việt Nam. Tám giáo viên có bằng Cử nhân và hai giáo viên còn lại có bằng Cao đẳng. Về bản chất, các cuộc phỏng vấn có cấu trúc bán cấu trúc, có nghĩa là chúng được hướng dẫn bởi một bộ câu hỏi hướng dẫn, nhưng chúng cũng cho phép người phỏng vấn linh hoạt thay đổi theo câu chuyện của người trả lời.

Về kết quả nghiên cứu, tất cả giáo viên tham gia đều đánh giá cao tầm quan trọng của hoạt động phát triển chuyên môn. Điều này có thể là do những người trả lời đã có trải nghiệm tích cực với các hoạt động phát triển chuyên môn trước đây, bởi niềm tin của giáo viên bị ảnh hưởng nhiều bởi bối cảnh văn hóa xã hội và kinh nghiệm trước đây của họ. Phát hiện quan trọng thứ hai liên quan đến hoạt động phát triển chuyên môn của giáo viên. Hầu hết các giáo viên đều nhận xét rằng họ đã tham gia nhiều hoạt động phát triển chuyên môn với nhiều hình thức khác nhau. Các hoạt động phát triển chuyên môn ở nhiều cấp độ khác nhau, chẳng hạn như nhóm giáo viên theo từng môn học, trường học hoặc Sở GD&ĐT cấp tỉnh. Các giáo viên tỏ ra hài lòng với các hoạt động phát triển chuyên môn về số lượng. Quan trọng hơn, các giáo viên cho biết họ đã tham gia trực tuyến vào nhiều cộng đồng học tập chuyên môn dành cho giáo viên khác nhau do các cá nhân khởi xướng và quản lý.

Phát hiện quan trọng nhất của nghiên cứu này liên quan đến nhu cầu của giáo viên đối với các hoạt động phát triển chuyên môn nhằm thực hiện thành công chương trình giảng dạy mới. Các giáo viên cho biết họ thích tham gia vào các chương trình và hoạt động phát triển chuyên môn thiết thực hơn, phù hợp hơn với công việc hàng ngày và dễ quản lý hơn. Họ cho rằng các hoạt động phát triển chuyên môn bao gồm nhiều hoạt động thực hành có thể giúp họ thực hiện các kỹ thuật giảng dạy mới và tổ chức các hoạt động giảng dạy hiệu quả hơn, từ đó tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc phát triển chuyên môn học tập chuyên môn của họ. Phát hiện này gợi ý rằng các nhà thiết kế khóa học phát triển chuyên môn trong tương lai nên tiến hành khảo sát về nhu cầu của giáo viên đối với phát triển chuyên môn trước khi chuẩn bị nội dung và phương pháp giảng dạy, để đảm bảo rằng các chương trình phát triển chuyên môn có hiệu quả. Đối với bối cảnh cụ thể của Việt Nam và có thể là các bối cảnh tương tự khác ở Việt Nam và các quốc gia khác, các khóa học phát triển chuyên môn nên cung cấp các hoạt động thực hành và cơ hội học tập trải nghiệm cho giáo viên để cố gắng giải quyết một số vấn đề họ gặp phải trong các khóa đào tạo để họ có thể áp dụng những gì họ học được một cách thực tế hơn.

Đáng chú ý, việc phát hiện giáo viên muốn tham gia các khóa đào tạo vào kỳ nghỉ hè hoặc cuối tuần cho thấy thời điểm thực hiện phát triển chuyên môn có vai trò rất quan trọng đối với giáo viên. Giáo viên không muốn tham gia vào các chương trình phát triển chuyên môn khi họ đang trong thời gian giảng dạy. Tuy nhiên, điều mà các nhà thiết kế phát triển chuyên môn và các nhà đào tạo giáo viên nên tập trung vào là hướng tới các chương trình phát triển chuyên môn không tốn kém về mặt thời gian cho giáo viên và có thể cả cho các nhà giáo dục khác.

Vân An lược dịch

Nguồn:

Nguyen, Y. T. X., Van Ha, X., & Tran, N. H. (2022). Vietnamese primary school teachers’ needs for professional development in response to curriculum reform. Education Research International, 2022, 1–8. https://doi.org/10.1155/2022/4585376